De digitale spionage neemt steeds verder toe, constateert de Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst AIVD in haar jaarverslag over 2017.
Meer landen proberen over de grens digitaal geheime informatie te ontfutselen die zij kunnen gebruiken voor zowel politieke als economische doeleinden.
Niet alleen bedrijven en instellingen zijn doelwit, maar ook personen, die soms gewoon worden benaderd via social media.
Nederland is en blijft een interessant doelwit, onder meer vanwege de tijdelijke zitting van Nederland in de VN-Veiligheidsraad in 2018 en het lidmaatschap van de EU en de NAVO.
Met deze 7 dreigingen heeft Nederland te maken:
1. Rusland laat zich gelden
De relatie tussen de Russische Federatie en Nederland is gespannen, mede door de Russische kritiek op het onderzoek naar het neerhalen van vlucht MH17 en de vermeende anti-Russische houding van Nederland, schrijft de AIVD. Rusland wil zich volgens de instantie opnieuw manifesteren als supermacht, bijvoorbeeld door middel van heimelijke politieke beïnvloeding.
De geheime dienst wijst op Russische en Chinese interesse in Nederland voor onderwerpen op het terrein van economie, wetenschap, politiek en defensie. Het land maakt daarbij gebruik van de kwetsbaarheden van onze open en democratische samenleving en digitale mogelijkheden.
2. ISIS en andere groepen
Het IS-kalifaat is nagenoeg opgedoekt, maar de ideologie is nog springlevend, aldus AIVD-baas Rob Bertholee. De dienst krijgt signalen dat meer uitreizigers willen terugkeren naar Nederland. Naar schatting zijn er nog 185 Nederlanders in Syrië en Irak.
Bovendien zijn daar minstens 175 'Nederlandse' minderjarigen. Het merendeel is daar geboren en jonger dan vier jaar. Een op de tien kinderen is ouder dan negen jaar. De AIVD houdt er rekening mee dat zij al een IS-training hebben ondergaan.
3. Instabiel Venezuela
Het koninkrijk reikt tot in Latijns-Amerika, en dat brengt zo zijn risico's met zich mee. Vooral de situatie in Venezuela is zorgelijk, zo schrijft de AIVD.
De VS, Canada en de Europese Unie hebben al sancties in het leven geroepen, honderdduizenden Venezolanen hebben het land verlaten en de verwachting is dat de negatieve trends ook in 2018 zullen aanhouden. Die instabiliteit heeft een negatief effect op de veiligheid in de hele regio, en mogelijk dus ook op Aruba, Bonaire en Curaçao.
4. China zet voet tussen de deur
De ontwikkeling van de 'Nieuwe Zijderoutes' is een goed voorbeeld van de economische belangen tussen Nederland en China die steeds meer verstrengeld raken. De Chinezen willen een betere toegang tot Europa, belangwekkend voor mainports Rotterdam en Schiphol.
Op deze manier breidt het land zijn invloedssfeer uit. Daarbij stimuleert de Chinese overheid ondernemingen om in het buitenland te investeren, bijvoorbeeld door overnames, om zo hun eigen concurrentiekracht te vergroten. Dit kan leiden tot ongelijkheid in de concurrentie. Of, zoals de AIVD het noemt, aantasting van het level playing field voor Nederland.
6. Het werven van goederen en kennis voor massavernietigingswapens
Volgens de geheime dienst zoeken landen als Iran, Syrië en Pakistan in ons land naar hoogwaardige technologie voor hun programma's voor massavernietigingswapens.
Veel laat de AIVD er niet over los in het jaarrapport, maar naar eigen zeggen hebben ze afgelopen jaar onderzoek gedaan naar pogingen om proliferatiegevoelige goederen in of via Nederland te verwerven. Waar het kon, zijn ze dit natuurlijk tegengegaan. Daarnaast wijzen ze bedrijven en instellingen op de mogelijke risico's van proliferatie.
7. Salafisme
De AIVD richt zich verder op het salafisme, vanwege de zorgen over het gebruik van het gedachtegoed om onverdraagzaamheid, antidemocratische activiteiten en polarisatie te legitimeren.
In 2017 werkte de dienst al zowel landelijk als regionaal met bestuurlijke en maatschappelijke partners aan een groeiende bewustwording over dit soort activiteiten en de risico's daarvan.
8. Rechts- en links-extremisme
De confrontaties tussen links- en rechts-extremisten in eigen land worden steeds grimmiger, aldus de dienst. Het maakt daarbij niet uit of het over het immigratiebeleid, de islam of Zwarte Piet gaat, steeds vaker zoeken de extremisten elkaar ook op straat op.
Demonstraties tegen asielzoekers kunnen volgens de dienst 'steevast rekenen' op een 'veelal niet aangevraagde' tegendemonstratie van extreem-links. Maar ook extreemrechts gaat vaker de confrontatie aan met 'linkse' groeperingen, zo meldt de AIVD.